ការប្រើប្រាស់ឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកមិនត្រឹមត្រូវ ឬប្រើប្រាស់លើសកម្រិត គឺមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់។ ការលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកសម្រាប់ព្យាបាលផ្ដាសាយ ឬជំងឺបង្កដោយវីរុសផ្សេងទៀត វាគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ថែមទាំងបណ្តាលអោយមានគ្រោះថ្នាក់ទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត ប្រសិនបើសកម្មភាពបែបនេះកើតឡើងយូរៗទៅ វានឹងធ្វើឱ្យបាក់តេរីកាន់តែពិបាកព្យាបាល។ បាក់តេរីទាំងនោះ អាចបង្កជំងឺមកលើយើង គ្រួសាររបស់យើង ឬមនុស្សផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងសង្គម។
បន្ថែមពីនេះទៅទៀត រយៈពេលយូរទៅ សកម្មភាពបែបនេះបានធ្វើឱ្យបាក់តេរីកាន់តែពិបាកព្យាបាល។ បាក់តេរីទាំងនោះ អាចបង្កជំងឺមកលើយើង គ្រួសាររបស់យើង ឬមនុស្សផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងសង្គម។
តើអ្វីដែលរាប់បញ្ចូលថាជាការប្រើប្រាស់ឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកមិនត្រឹមត្រូវ?
[១] ប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកសម្រាប់ព្យាបាលផ្ដាសាយធម្មតា ឬផ្ដាសាយធំ
[២] ការប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដោយគ្មានការណែនាំពីបុគ្គលិកសុខាភិបាលដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ
ឬស្នើសុំឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកពីបុគ្គលិកសុខាភិបាល ដែលខុសពីការណែនាំរបស់ពួកគេ
[៣] មិនបានលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកឱ្យចប់គ្រប់ចំនួនតាមវេជ្ជបញ្ជា
[៤] ចែកចាយឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក ឱ្យអ្នកដទៃប្រើដែរ
[៥] ប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដែលសល់ពីលើកមុន
តើខ្ញុំគួរតែធ្វើអ្វីខ្លះ?
[១] សូមកុំប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកសម្រាប់ព្យាបាលផ្ដាសាយធម្មតា ឬផ្ដាសាយធំ
[២] លេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកតាមការណែនាំរបស់បុគ្គលិកសុខាភិបាលដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ។
ឱ្យកាន់តែប្រាកដ អ្នកអាចសួរថា «តើតម្រូវឱ្យខ្ញុំលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដែរឬទេ?»
[៣] លេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិករហូតដល់អស់តាមវេជ្ជបញ្ជា ទោះបីជាអ្នកធូរស្រាលហើយក៏ដោយ
[៤] សូមកុំចែករំលែកឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកឱ្យអ្នកដទៃប្រើ
[៥] សូមកុំប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដែលសល់ពីលើកមុន
ការយល់ខុសទូទៅពីការប្រើប្រាស់ឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក
[១] ខ្ញុំចង់លេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក «រាល់ពេលខ្ញុំឈឺ»។
ចម្លើយ: ខុស ផ្ដាសាយធម្មតា និងផ្ដាសាយធំ បង្កដោយវីរុស។ ជំងឺរាកស្រួចស្រាវភាគច្រើន មិនមែនបង្កដោយបាក់តេរីទេ។ ការលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដោយគ្មានការណែនាំពីបុគ្គលិកសុខាភិបាលដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវគឺកំពុងតែធ្វើឱ្យខ្លួនរបស់អ្នកប្រឈមទៅនឹងឥទ្ធិពលអាក្រក់ពីឱសថ ហើយធ្វើឱ្យអ្នកដទៃប្រឈមការឆ្លងរោគដោយបាក់តេរីដែលស៊ាំជាមួយឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដោយឥតប្រយោជន៍ទៅវិញ។
[២] កាលពីមុនខ្ញុំលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកសម្រាប់ព្យាបាលផ្ដាសាយធម្មតា ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាឆាប់ធូរស្បើយលឿន។ ខ្ញុំនឹងលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកទៀត ពេលណាខ្ញុំមានជំងឺផ្ដាសាយ។
ចម្លើយ: ខុស ផ្ដាសាយធម្មតា និងផ្ដាសាយធំ គឺបង្កដោយវីរុស ហើយមនុស្សភាគច្រើននឹងជាពីជំងឺមកវិញក្នុងរយៈពេលពី ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ។ អ្នកអាចធូរស្បើយដោយមិនបាច់លេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក។ ឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកមិនអាចសម្លាប់វីរុសបានទេ ហើយក៏មិនធ្វើឱ្យអ្នកបានធូរស្រាល ឬអាចឱ្យអ្នកទៅធ្វើការវិញបានឆាប់រហ័សដែរ។
[៣] ពីមុនខ្ញុំលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក ហើយខ្ញុំមិនបានទទួលផលរំខានអ្វីពីឱសថផងហ្នឹង។ ដូច្នេះខ្ញុំក៏មិនបានទទួលផលរំខានអ្វីពីឱសថដែរ នៅពេលខ្ញុំលេបម្ដងនេះ។
ចម្លើយៈ ខុស នៅពេលដែលអ្នកលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិក វានៅតែអាចមានផលរំខាន កើតមានឡើងបាន ទោះបីជាពីមុនអ្នកធ្លាប់បានលេបហើយមិនមានបញ្ហាក៏ដោយ។ ការលេបឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកម្ដងហើយម្ដងទៀត អាចធ្វើឱ្យកើនឡើងការប្រឈមនឹងផលរំខានមួយចំនួនដូចជា ជំងឺរាក និងការបង្ករោគដោយមេរោគផ្សិតជាដើម។
[៤] ទោះបីជាបាក់តេរីនៅក្នុងខ្លួនរបស់ខ្ញុំវាស៊ាំឱសថ ហើយខ្ញុំឈឺដោយសារវានោះ ខ្ញុំនៅតែអាចទិញឱសថអង់ទីប៊ី-យោទិកដែលខ្លាំងជាងមុនដើម្បីព្យាបាល។
ចម្លើយៈ ខុស មានបាក់តេរីជាច្រើនដែលស៊ាំទៅនឹងឱសថជាច្រើនប្រភេទ។ បាក់តេរីមួយចំនួនទៀត មិនអាចព្យាបាលដោយឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកដែលមាននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ។ ការប្រើប្រាស់ឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកមិនបានត្រឹមត្រូវ អាចធ្វើឱ្យកើនឡើងឱកាសនៃការបង្ករោគដោយបាក់តេរីដែលស៊ាំជាមួយឱសថគ្រប់មុខដែលកំពុងតែមាននៅពេលសព្វថ្ងៃនេះ។
[៥] ទោះបីជាបាក់តេរីនៅក្នុងខ្លួនរបស់ខ្ញុំវាស៊ាំឱសថ ហើយខ្ញុំឈឺដោយសារវានោះ មានតែខ្ញុំទេដែលមានបញ្ហា ហើយខ្ញុំក៏មិនបានបង្កបញ្ហាដល់អ្នកដទៃដែរ
ចម្លើយៈ ខុស បាក់តេរីដែលស៊ាំឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកនៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក មិនប្រាកដថាវាធ្វើឱ្យអ្នកមានគ្រោះថ្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែពួកវាអាចចម្លងទៅសមាជិកក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នក បរិស្ថានជុំវិញ ឬទៅមនុស្សនៅក្នុងសង្គមទៀតផងដែរ។ ការប្រើឱសថអង់ទីប៊ីយោទិកមិនបានត្រឹមត្រូវ អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមទាំងមូលទៀតផង។
សូមទស្សនាវីដេអូ
Young Person Advisory Group_2018