កាលពី ៤០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ លោក អ៊ីប៉ូក្រាត បានជឿថាជំងឺគ្រុនចាញ់បានកើតឡើងដោយសារខ្យល់កខ្វក់ ជាពិសេសនៅក្បែរតំបន់ដីសើម និងបឹង។ ឈ្មោះ “ជំងឺគ្រុនចាញ់” បានដកស្រង់ចេញមកពីទ្រឹស្តីរបស់ ម៉ាស៊ែរ (Miasma) មានន័យថា “ខ្យល់កខ្វក់” ជាភាសាអ៊ីតាលី។[១] ប៉ុន្តែជំងឺគ្រុនចាញ់មិនមានអ្វីទាក់ទងនឹងខ្យល់កខ្វក់ទេ តែវាសំដៅលើកន្លែងដែលសត្វមូសរស់នៅទៅវិញ (កន្លែងដែលនៅជិតតំបន់ដីសើម និងបឹងជាដើម) ដែលមូសទាំងនោះផ្ទុកប៉ារ៉ាស៊ីតគ្រុនចាញ់។ មូសញីផ្ទុកប៉ារ៉ាស៊ីតគ្រុនចាញ់ដែលអាចចម្លងចូលទៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស នៅពេលដែលមូសទាំងនោះកំពុងបឺតឈាម។

ការរីករាលដាលឆាប់យ៉ាងរហ័សរបស់ Super Malaria នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បានបង្កការព្រួយបារម្ភដល់ពិភពលោកទាំងមូល។ ប៉ារ៉ាស៊ីតដ៏សំខាន់ដែលបង្កជំងឺមកលើមនុស្ស គឺប៉ារ៉ាស៊ីតជំងឺគ្រុនចាញ់។ ថ្វីបើមានការស្លាប់ភាគច្រើនកើតឡើងនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកក៏ដោយ ការស៊ាំនឹងឱសថបានផុសឡើងមកពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ ឱសថអាតេមីស៊ីនីន (Artemisinins) ដែលផ្សំពីរុក្ខជាតិមានដើមកំណើតមកពីប្រទេសចិន នៅតែល្អបំផុតសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដោយឡែក ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ការស្រាវជ្រាវផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្របានរកឃើញថា មានមេរោគគ្រុនចាញ់ដែលស៊ាំនឹងឱសថអាតេមីស៊ីនីន (Artemisinins) នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។

មនុស្សប្រហែល ២១២ លាននាក់ បានឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់រៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប្រសិនបើមេរោគដែលស៊ាំជាមួយឱសថរីករាលដាលដល់តំបន់អាហ្រ្វិក ៩២ភាគរយនៃអ្នកជំងឺគ្រុនចាញ់ត្រូវបាត់បង់ជីវិត វាអាចនឹងធ្ងន់ធ្ងរជាងវិបត្តិធំៗដែលមានស្រាប់នៅទីនោះ។

ការគ្រប់គ្រងសត្វមូស និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ឱសថព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់លើសកម្រិតគឺជាវិធីដែលអាចគ្រប់គ្រងជំងឺគ្រុនចាញ់ និងភាពស៊ាំរបស់មេរោគដែលស៊ាំនឹងឱសថព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់។ អ្នកដែលប្រឈមនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់គួរតែប្រើមុងជ្រលក់ថ្នាំ និងបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មូសនៅក្នុងផ្ទះ។ គ្រប់អ្នកជំងឺដែលសង្ស័យថាមានជំងឺគ្រុនចាញ់គួរតែប្រញាប់ធ្វើតេស្តរោគវិនិច្ឆ័យអោយបានលឿន ឬពិនិត្យដោយឧបករណ៍វិភាគ (Microscope) មុនពេលទទួលការព្យាបាល។ [៣] បើមិនដូច្នេះទេ ការប្រើប្រាស់ឱសថព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់លើសកម្រិតនៅតែជាបញ្ហានៃភាពស៊ាំនឹងឱសថព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ដដែល។

សេចក្ដីយោង

1 Bierhoff, M. (2018, June 29). Malaria? I don't smell anything. Retrieved from https://bierhoffgoesviral.com/2017/12/01/malaria-i-dont-smell-anything/

2 White, N. J. (n.d.). Nick White: Artemisinin therapy for malaria. Retrieved from http://www.tropmedres.ac/nick-white-artemisinin-therapy-for-malaria

3 WHO. (2019, March 27). Fact sheet about Malaria. Retrieved from http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malaria