เมื่อเรามาโรงพยาบาล - ทั้งในฐานะผู้ป่วยและแม้กระทั่งมาเยี่ยมไข้ - เราก็มีความเสี่ยงในการติดเชื้อดื้อยาในโรงพยาบาล เนื่องจากในโรงพยาบาลมีการใช้ยาปฏิชีวนะจำนวนมากทำให้ เชื้อแบคทีเรีย ในสิ่งแวดล้อมในโรงพยาบาลเป็นเชื้อดื้อยามากกว่าเชื้อจุลชีพในสิ่งแวดล้อมในชุมชน
จากการศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่ามีผู้ติดเชื้อในโรงพยาบาลประมาณ 650,000 คนในปี พ.ศ. 2554 และเสียชีวิต 75,000 ราย และคาดว่าอัตราการเกิดโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลในประเทศกำลังพัฒนาน่าจะสูงกว่าในประเทศพัฒนาแล้วอย่างเช่นประเทศสหรัฐอเมริกา[1]
คำแนะนำสำหรับผู้ป่วยและคนทั่วไปเพื่อหลีกเลี่ยงโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล[2][3]
#1. รู้ว่ามีความเสี่ยงต่อโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล
หลายคนไม่ทราบว่าการเข้าพักรักษาตัวในโรงพยาบาลนั้นมีความเสี่ยงต่อโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล คิดว่าโรงพยาบาลสะอาดและปลอดโรค ในบางประเทศเช่นประเทศสหรัฐอเมริกาคุณสามารถตรวจสอบคะแนนเกี่ยวกับโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลจากเว็บไซต์ต่างๆ ได้ฟรีเพื่อให้คุณสามารถทราบสถิติของโรคติดเชื้อของโรงพยาบาลที่คุณจะเข้าทำการรักษา
#2. อาบน้ำก่อนเข้ารับการรักษาหรือก่อนผ่าตัด
คุณควรสอบถามแพทย์ของคุณเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวก่อนที่จะเข้าโรงพยาบาล เช่น คุณควรอาบน้ำด้วยสบู่ธรรมดาหรือน้ำยาฆ่าเชื้อก่อนเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลหรือไม่
#3. หมั่นล้างมือและเตือนผู้อื่นให้ล้างมือ
สิ่งนี้เป็นเรื่องยากมาก! ในสังคมและวัฒนธรรมของไทยการเตือนผู้อื่นให้ล้างมืออาจเป็นเรื่องที่คุณไม่อยากทำ เพราะคนที่ถูกเตือนอาจรู้สึกว่าถูกสบประมาท รู้สึกถูกตรวจสอบ รู้สึกอึดอัด หรืออาจเห็นว่าเป็นการหยาบคาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณเป็นผู้ป่วยและต้องบอกกับบุคลากรของโรงพยาบาลก่อนที่จะแตะตัวคุณที่เป็นคนไข้หรือญาติของคุณที่เป็นคนไข้
อย่างไรก็ตามการล้างมือเป็นวิธีที่สำคัญที่สุดวิธีหนึ่งในการลดโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ส่วนมากจะเปิดกว้างเกี่ยวกับการล้างมือ หรือแม้กระทั่งบอกให้คุณเตือนให้พวกเขาล้างมือได้ทุกเวลา
ในความเป็นจริงทุกคนรวมถึงญาติพี่น้องและบุคลากรทางการแพทย์ทุกคนต้องล้างมือ (1) ก่อนที่จะสัมผัสผู้ป่วย (2) ก่อนการทำหัตถการทางการแพทย์ (3) หลังจากสัมผัสกับของเหลวในร่างกายผู้ป่วย (4) หลังจากสัมผัสผู้ป่วยและ (5) หลังจากสัมผัสสภาพแวดล้อมของผู้ป่วย[4]
ดังนั้นคุณควรเชื่อว่า การล้างมือก่อนจับตัวคนไข้เป็นสิ่งที่ถูก และคุณควรเตือนตัวคุณเอง ญาติของคุณ และบุคลากรทางการแพทย์ทุกคนให้ล้างมือก่อนที่จะสัมผัสตัวผู้ป่วย
อย่าลังเลที่จะพูดอย่างสุภาพว่า: "ขอโทษนะคะ/ครับ ฉันไม่ทันเห็นว่าคุณล้างมือแล้ว คุณช่วยล้างมืออีกครั้งก่อนจับตัวผู้ป่วยได้ไหม?"
#4. ทุกสิ่งต้องสะอาด
คุณควรดูแลรักษาความสะอาดของสิ่งของรอบตัวคุณ ทั้งเตียงนอน โต๊ะข้างเตียงทุกอย่างให้สะอาดถูกสุขลักษณะเสมอ
#5. กล้าที่จะสอบถามว่าคุณจำเป็นต้องมีสายสวนเส้นเลือด และสายสวนปัสสาวะ หรือไม่
หมั่นถามบุคลากรทางการแพทย์ทุกวันว่าเมื่อไรจึงจะถอดสายสวนเส้นเลือด หรือสายสวนปัสสาวะหรือท่ออื่น ๆ ออกได้เพราะยิ่งคงไว้นานเท่าไหร่ก็ยิ่งเสี่ยงต่อโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลมากขึ้นเท่านั้น
สิ่งนี้เป็นเรื่องยากเช่นกัน! ในสังคมและวัฒนธรรมของไทยการถามอาจเป็นเรื่องที่คุณไม่อยากทำ เพราะคนที่ถูกถามอาจรู้สึกว่าถูกสบประมาท รู้สึกถูกตรวจสอบ รู้สึกอึดอัด หรืออาจเห็นว่าเป็นการหยาบคาย
ในความเป็นจริงการถามเป็นสิทธิของผู้ป่วยที่ควรได้รับข้อมูลที่ถูกต้องและจำเป็นเสมอ การตอบอย่างเหมาะสมก็เป็นหน้าที่ของบุคลากรทางการแพทย์เช่นกัน ดังนั้นอย่าลังเลที่จะถามอย่างสุภาพ
#6. ถามเกี่ยวกับยาปฏิชีวนะ
สอบถามว่าคุณจำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือไม่ การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่ถูกต้องจะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลของตัวผู้ป่วยเอง
#7. ระวังโรคท้องร่วง
หากคุณถ่ายเหลวโปรดแจ้งแพทย์ นั่นอาจเป็นสัญญาณของโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล
#8. เลิกสูบบุหรี่และดื่มเหล้าแม้จะเป็นการชั่วคราว
ตามปกติคุณจะไม่ได้รับอนุญาตให้สูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในโรงพยาบาล และคุณควรทำตามคำแนะนำนั้นอย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ
แม้ว่าจะไม่สามารถรับประกันได้ว่าการทำตามคำแนะนำเหล่านี้จะทำให้คุณไม่เป็นโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล แต่การปฏิบัติตามคำแนะนำนี้จะสามารถลดความเสี่ยงลงได้
สามารถดูวีดีโอเพิ่มเติมเกี่ยวกับ "โรคติดเชื้อในโรงพยาบาล" ได้ที่
ป้องกันการติดเชื้อดื้อยาในโรงพยาบาล (ผลิตโดย GPO Channel วันที่ 12/08/2559)
สารคดี การป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล Untitled Clip 084 (ผลิตโดย รู้กัน ทันโรค วันที่ 02/26/2557)
IC รณรงค์ล้างมือ 6 ขั้นตอน 5 moment รพ. เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ผลิตโดย Kenatic1 วันที่ 01/31/2561)
เอกสารอ้างอิง
1 WHO. (2016). Guidelines on core components of infection prevention and control programmes at the ... national and acute health care facility level. ISBN 978-92-4-154992-9
2 Consumer Reports. (2016). 15 Tips for Preventing Infections in the Hospital. Retrieved from https://www.consumerreports.org/hospital-acquired-infections/15-tips-for-preventing-infections-in-the-hospital/
3 Mitchell, E. (2015, May 13). 5 Things You Can Do To Avoid A Hospital-Acquired Infection. Retrieved from http://blog.eoscu.com/blog/5-things-you-can-do-to-avoid-a-hospital-acquired-infection
4 WHO. (2013, May 03). About SAVE LIVES: Clean Your Hands. Retrieved from http://www.who.int/gpsc/5may/background/5moments/en/