Ý tưởng về tiêm chủng được khởi nguồn từ những năm đầu thế kỷ thứ 10 bởi các bác sỹ Trung Quốc, họ dùng mẫu bệnh phẩm đậu mùa bôi lên một vết rách da để tạo miễn dịch. Ý tưởng này được lan truyền sang các nước châu Phi và Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó là châu Âu và Mỹ. Năm 1796, Edward Jenner đưa ra phương pháp sử dụng bệnh phẩm đậu mùa bò để tạo miễn dịch trên người, với hy vọng tạo ra miễn dịch chống lại dịch đậu mùa lúc bấy giờ. [1] 

Jenner nhận thấy rằng những người vắt sữa bò là những người duy nhất không bị đậu mùa. Ông đã sử dụng mủ ở mụn đậu bò cấy lên cánh James Phipps – con trai người làm vườn của ông. Sau đó, Jenner phát hiện ra rằng James không bị mắc đậu mùa nữa, kể cả khi cậu ta tiếp xúc với căn bệnh này. Ông đã đặt tên liệu pháp này là “vaccination” – trong tiếng La-tinh, “vacca” nghĩa là bò, và “vaccine” nghĩa là đậu mùa bò”.

Sự khác biệt về cơ chế tác dụng của thuốc kháng sinh và vắc-xin là: thuốc kháng sinh được bào chế để tiêu diệt vi khuẩn trong cơ thể khi đã mắc bệnh còn vắc-xin có tác dụng phòng bệnh trước khi cơ thể nhiễm bệnh. Vắc-xin giúp kích thích hệ thống miễn dịch đáp ứng, nhận biết và ghi nhớ các tác nhân vi sinh vật tấn công vào cơ thể; khi cơ thể phơi nhiễm với các tác nhân này, hệ miễn dịch sẽ tạo ra các đáp ứng đặc hiệu giúp cơ thể không bị mắc bệnh.

Tài liệu tham khảo

1 Riedel, S. (2005). Edward Jenner and the History of Smallpox and Vaccination. Baylor University Medical Center Proceedings,18(1), 21-25. doi:10.1080/08998280.2005.11928028

2 Bloom, D. E., Black, S., Salisbury, D., & Rappuoli, R. (2018). Antimicrobial resistance and the role of vaccines. Proceedings of the National Academy of Sciences,115(51), 12868-12871. doi:10.1073/pnas.1717157115