ဘက္ထရီးယားပိုး၊ ဗိုင္းရပ္ပိုး၊ကပ္ပါးပိုး ႏွင့္မႈိေရာဂါတို႔ လူခႏၶာကိုယ္တြင္ဝင္ေရာက္ျပီးပြားမ်ားျခင္းျဖစ္ပြားပါက ေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။သို႔ေသာ္ေရာဂါပိုးကူးစက္ရျခင္းကိုေရွာင္ရွားျခင္း(သို႔) ကာကြယ္ ေဆးထိုးျခင္းျဖင့္ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ေအာက္ပါအခ်က္အလက္မ်ားသည္လူနာႏွင့္လူထုအတြက္ လူထုထံမွ ေရာဂါကူးစက္ခံရျခင္းအတြက္အၾကံျပဳထားေသာသင္သိသင့္သည့္အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္ပါသည္။

အမွတ္စဥ္(၁)ေရာဂါပိုးမည္ကဲ့သို႔ဝင္ေရာက္ကူးစက္ခံရသနည္းကို သိရွိနားလည္ဖို႔လိုပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္မိမိတို႔၏ကိုယ္ခႏၶာဝင္ေပါက္မ်ားျဖစ္ေသာ ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ နား၊ စအို၊ လိင္အဂၤါအေပါက္တို႔မွတဆင့္ ေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္တတ္သည္ကို သိရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္မိမိတို႔၏ အေရျပားမွတဆင့္ အင္းဆက္ပိုးေကာင္၊ တိရစာၦန္ေကာင္ကိုက္၍ေသာ္၄င္း၊(သို႔)တံခါး၊လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားကိုင္ျခင္းျဖင့္ကူးစက္ႏိုင္ပါသည္။ ေလမွ တဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္မိမိတို႔၏ကိုယ္ခႏၶာအတြင္းသို႔ေရာဂါပိုးမ်ားမဝင္ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးကာကြယ္မႈနည္းလမ္းတခုျဖစ္ပါသည္။

အမွတ္စဥ္(၂) သင္၏လက္ကိုေဆးေၾကာပါ။

အိမ္သာတက္ျပီးတိုင္း၊အစာမစားခင္၊အစားအေသာက္မျပင္ဆင္ခင္အစားအေသာက္ျပင္ဆင္ျပီးေနာက္ စသည့္ အေျခအေနမ်ားတြင္ သင္၏လက္ကိုေဆးေၾကာရမည္။

အမွတ္စဥ္(၃) ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။

သင္၏ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီးမႈအေျခအေနအျမဲတမ္းသက္တန္းရွင္ေနသည္အထိရွိပါေစ။ကာကြယ္ေဆးသည္ သင္ အားေရာဂါကူးစက္ခံရမႈ အေျခအေနမ်ားစြာ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါသည္။

အမွတ္စဥ္(၄) ပဋိဇီဝေဆးကိုလိုအပ္မွသာလွ်င္သံုးစြဲပါ။

ပဋိဇီဝေဆးကိုဆရာဝန္ညႊန္ၾကားမႈရွိမွသာေသာက္သံုးပါ။ဆရာဝန္အားပဋိဇီဝေဆးေသာက္ျခင္း ေၾကာင္းမေျပာ ပါႏွင့္၊ဆရာဝန္အားအကယ္၍ပဋိဇီဝေဆးညႊန္းခဲ့လွ်င္အဘယ္ေၾကာင့္ထိုကဲ့သို႔ေသာက္ရ သည္ကိုေမးပါ။ သို႔မွသာမိမိသည္ပဋိဇီဝေဆးအားမွန္ကန္စြာသံုးစြဲေၾကာင့္သက္ေသျပပါသည္။ သင္သည္ညႊန္ၾကားထားသည့္ ပဋိဇီဝေဆးအပတ္လည္သည္အထိ၊သတ္မွတ္ခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုထိသင္တြင္ အျခားညႊန္ၾကားမႈ တစံုတရာရွိျခင္း(သို႔) ဆးမတက္ျခင္းမရွိလွ်င္ေဆးပတ္လည္ေအာင္ေသာက္သံုးမည္ျဖစ္ပါသည္။

အမွတ္စဥ္(၅)အကယ္၍သင္တြင္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရသည့္ေရာဂါလကၡဏာမ်ားရွိခဲ့လွ်င္ မိမိအိမ္တြင္ေနပါ။

သင့္ထံတြင္အဖ်ား၊ဝမ္းေလွ်ာ့ဝမ္းပ်က္၊အန္ျခင္း၊ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းရွိပါကအလုပ္(သို႔)သင္တန္းသို႔သြားေရာက္ ျခင္း အ ျပဳလုပ္ရ။

အမွတ္စဥ္(၆)ေခ်ာင္းဆိုးခဲ့လွ်င္မ်က္ႏွာကာအစည္းအတားဝတ္ထားရပါမည္။အကယ္၍မ်က္ႏွာကာ အစည္းအတား မရွိပါကလက္ျဖင့္အုပ္ဖံုး၍ေခ်ာင္းဆိုးပါ။

သင္ဖ်ားႏွာၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေျချခင္းျပဳလုပ္သည့္အခါ ဗိုင္းရပ္ပိုးပါေသာေသးငယ္ေသာ တံေတြးအမႈန္၊ အခြ်ဲတို႔သည္ေလထဲ့တြင္ပ်ံ႕ႏွံသြားသည္။၄င္းေလကိုအျခားသူမ်ားရွဴရွိဳက္မိေသာအခါထိုသူတို႔အားေရာဂါပိုး ဝင္ ေရာက္ခံရၿပီးကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ေစပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္သင္ဖ်ားႏွာၿပီးေခ်ာင္းဆိုးခဲ့လွ်င္မ်က္ႏွာကာျဖင့္ ဖံုးအုပ ္ထား ပါက အျခားသူမ်ားထံသို႔ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရမႈမွကာကြယ္တားဆီးျခင္းျဖစ္ေစပါသည္။

ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္လူတစ္ေယာက္သည္ဖ်ားနာၿပီးေခ်ာင္းဆိုးခဲ့လွ်င္မ်က္ႏွာကာဝတ္ဆင္ေလ့ အေလ့ အက်င့္မရွိပါ။ထို႔ေၾကာင့္မ်က္ႏွာကာဖံုးအုပ္ဝတ္ဆင္ထားျခင္းေၾကာင့္အျခားသူထက္ထူးျခားေနသည္ ဟုခံစား ရပါလိမ့္မည္။သို႔ေသာ္လည္းသင္ဖ်ားနာသည့္အခါကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ သင္အား မ်က္ႏွာကာဖံုးအုပ္ဝတ္ဆင္ရန္ အႀကံျပဳပါသည္။ အကယ္၍ ဤကဲ့သို႔ျပဳလုပ္ရန္မျဖစ္ႏိုင္ပါက သင္ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ႏွာေခါင္းႏွင့္ပါးစပ္ကိုအုပ္၍ ေခ်ာင္းဆိုးပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီေနာက္ တံေတြး အမႈန္၊ အခြ်ဲကိုသုတ္ရန္ တစ္သွ်ဴးမရွိပါက သင္၏လက္ကို လက္ျဖင့္အုပ္၍ေခ်ာင္းဆိုးၿပီးေနာက္ လက္ေဆးပါ။

အမွတ္စဥ္(၇) အစားအေသာက္ျပင္ဆင္သည့္အခါ သန္႔ရွင္းမႈရွိပါေစ။

အစားအေသာက္ျပင္သည့္အခါ သင္၏မီးဖိုေၾကာင္ၾကမ္းျပင္၊ စားပြဲမ်က္ႏွာျပင္သန္႔ရွင္းေနပါေစ။ အကယ္၍ ျပင္ဆင္ၿပီးမကုန္ေသာအစားအစာမ်ားကိုေရခဲ့ေသတၱာထဲ့သို႔အလွ်င္အျမန္ထည့္သြင္းရန္၊အခန္းအပူခ်ိန္ တြင္ၾကာ ရွည္စြာထားထားေသာအသားငါး အသီးအရြက္တို႔ကို ခ်က္ျပဳတ္ခ်င္းမျပဳလုပ္ရ။

အမွတ္စဥ္(၉) အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ားအႏၲရာယ္ကင္းေဝးပါေစ၊

ျခင္၊ယင္၊ၾကမ္းပိုး၊မႊားေကာင္မ်ားသည္ဗိုင္းရပ္ပိုး၊ဘက္ထရီးယားပိုး၊ကပ္ပါးပိုးမ်ားကိုသယ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါသည္။ ေက်းဇူးျပဳ၍သင္အျပင္ထြက္သည့္အခါ အင္းဆက္ ကာကြယ္ေဆးအဆီလိမ့္ပါ။ အိမ္အျပင္၊ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေရခိုေအာင္သည့္ေနရာမ်ားမရွိပါေစႏွင့္၊ျခင္မ်ားဥဥမခ်ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ပါသည္။ၾကြက္မ်ားအိမ္တြင္ရွိမေနေစ ရန္အ စီအမံျပဳလုပ္ပါ။

အမွတ္စဥ္(၁၀)လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာကူးစက္ေရာဂါ၊

သင္၏လိင္ဆက္ဆံေဖၚအား ခုခံစြမ္းအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ရရွိကူးစက္ေရာဂါ ရွိမရွိ စစ္ေဆးသင့္သည္။အကယ္၍မစစ္ေဆးရေသးျခင္း၊(သို႔)ေရာဂါရွိမရွိအေျခအေနမသိရွိပါကလိင္ ဆက္ဆံသည့္အခါ ကြန္ဒံုးကိုအသံုးျပဳသင့္သည္ (သို႔) လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွေရွာက္ၾကဥ္ပါ။

ကိုးကားခ်က္မ်ား။

1 Mayo Clinic. (2017, March 08). Germs: Protect against bacteria, viruses and infection. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infectious-diseases/in-depth/germs/art-20045289

2 Knapton, S. (2015, August 18). 'Soft touch' doctors should be disciplined for over-prescribing antibiotics. Retrieved from https://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/11808015/Soft-touch-doctors-should-be-disciplined-for-over-prescribing-antibiotics.html

3 Laliberte, M. (n.d.). 12 Essential Questions to Ask Your Doctor Before Taking Antibiotics. Retrieved from https://www.rd.com/health/conditions/antibiotics-side-effects-questions/#card-1/